Ruby sapphire spinel alexandrite เรียกเป็นภาษาไทยว่าอย่างไร

ในวงการอัญมณีและพลอย (gemstones) หลายคนอาจเคยได้ยินชื่อRuby, Sapphire, Spinel หรือ Alexandrite แล้วสงสัยว่าเมื่อแปลเป็นภาษาไทย เราเรียกพวกมันว่าอะไร และความหมายทางอัญมณีเป็นอย่างไร ในบทความนี้เราจะอธิบายชื่อไทยที่นิยมใช้ ไปพร้อมกันกับลักษณะ คุณสมบัติ และเหตุผลที่พลอยเหล่านี้มีความสำคัญในแวดวงอัญมณี

1. Ruby — “พลอยทับทิม”

• ชื่อไทย: Ruby เรียกกันว่า พลอยทับทิม

• คุณสมบัติ: ทับทิมเป็นพลอยสีแดง (หรือแดงอมส้ม) ที่ถือว่าเป็นหนึ่งในพลอยมีค่ามากที่สุด ความแข็งของทับทิมอยู่ในระดับสูง (ประมาณ 9 บนมาตราริโอของโมห์ส) ทำให้ความทนทานดี

• แหล่งกำเนิด: ทับทิมอย่างธรรมชาติ (natural ruby) พบในหลายประเทศ เช่น เมียนมาร์ (พม่า), ไทย, โมซัมบิก ฯลฯ

• ความสำคัญ: ทับทิมเป็นสัญลักษณ์ของความรัก ความกล้าหาญ และพลัง ความแดงของทับทิมมักถูกนำมาเป็นเครื่องประดับสำคัญ เช่น แหวนหมั้น จี้ หรือจี้มงคล

2. Sapphire — “พลอยไพลิน”

• ชื่อไทย: Sapphire มักเรียกว่า พลอยไพลิน หรือ “ไพลิน” เพียงอย่างเดียว

• คุณสมบัติ: ไพลินมีหลายเฉดสี แต่มักจะหมายถึงพลอยสีน้ำเงินอมฟ้าที่พบบ่อยที่สุด (Blue Sapphire) ความแข็งก็ใกล้เคียงกับทับทิม (~9 โมห์ส) ซึ่งทำให้เหมาะกับการใช้งานในเครื่องประดับที่ต้องการความทนทาน

• ความหลากหลาย: นอกจากไพลินสีน้ำเงินแล้ว ยังมีไพลิน “แฟนซี” (Fancy Sapphire) ที่เป็นสีอื่น ๆ เช่น ชมพู เขียว เหลือง หรือแม้แต่แซฟไฟร์เปลี่ยนสี pembagems.com

• แหล่ง: ไพลินธรรมชาติมาจากหลายประเทศ เช่น ศรีลังกา, ไทย, มาดากัสการ์ เป็นต้น

• ความนิยม: พลอยไพลินถูกใช้ในเครื่องประดับสุดหรู และเป็นที่นิยมในกลุ่มผู้สะสมพลอย อย่างธรรมชาติ

3. Spinel — “พลอยสปีเนล”

• ชื่อไทย: Spinel มักถูกเรียกว่า พลอยสปีเนล

• คุณสมบัติ: สปีเนลเป็นพลอยที่แข็งและทนทาน (ประมาณ 8 บนมาตรโมห์ส) มีสีหลายเฉด เช่น แดง ชมพู น้ำเงิน ม่วง เขียว สีเหล่านี้ทำให้สปีเนลเป็นตัวเลือกที่น่าสนใจในโลกอัญมณี

• แหล่ง: สปีเนลธรรมชาติมีแหล่งในหลายประเทศ เช่น แทนซาเนีย, พม่า, ไทย เป็นต้น

• บทบาทในตลาด: แม้สปีเนลอาจได้ชื่อเสียงน้อยกว่าทับทิมหรือไพลิน แต่สปีเนลคุณภาพดี (เช่น สีแดงสด) เป็นที่ต้องการในกลุ่มนักสะสมและนักออกแบบเครื่องประดับ เพราะสีสวยและมีความใสดี

4. Alexandrite — “พลอยอเล็กซานไดรต์” (เจ้าสามสี)

• ชื่อไทย: Alexandrite ภาษาไทยเรียกว่า พลอยอเล็กซานไดรต์ หรือที่คนไทยมักเรียกโดยยกย่องเป็น “เจ้าสามสี” gemoria.com+1

• ลักษณะพิเศษ: พลอยชนิดนี้มีความสามารถ “เปลี่ยนสี” (color-change) ตามแหล่งแสง — ในแสงกลางวันอาจเป็นสีเขียวคล้ายมรกต แต่ในแสงหลอดไฟหรือแสงเย็นจะเปลี่ยนเป็นสีแดงชมพูหรือแดงเข้ม rarejewelryth.com+1

• แหล่งกำเนิด: Alexandrite แบบธรรมชาตินั้นหายากมาก แหล่งสำคัญในอดีตคือรัสเซีย แต่ปัจจุบันพบในประเทศอื่น ๆ ด้วย เช่น บราซิลและศรีลังกา alifgems

• คุณค่าและความหมาย: เนื่องจากความสามารถเปลี่ยนสีได้ จึงเป็นพลอยที่มีเสน่ห์มากในโลกอัญมณี เพื่อความหายากและเอกลักษณ์ “พลอยอย่างธรรมชาติ” ประเภทนี้จึงมักถูกสะสมโดยนักอัญมณีศาสตร์และนักลงทุน

5. เปรียบเทียบพลอยทั้ง 4 ชนิด

6. ความสำคัญของ “พลอย อย่างธรรมชาติ” ในการเลือกซื้อ

• เมื่อเราพูดถึง Ruby, Sapphire, Spinel หรือ Alexandrite ที่ เป็นธรรมชาติ (natural) หมายถึงพลอยที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการสังเคราะห์ (lab grown) หรือผ่านการปรับสีด้วยวิธีทางเคมีอย่างผิดจรรยาบรรณ

• พลอยอย่างธรรมชาติ มักมีมูลค่าสูงกว่า และถูกมองว่าเป็นสินทรัพย์ที่สะสมได้

• ผู้ซื้อควรขอ ใบรับรองพลอย (certificate) จากห้องปฏิบัติการอัญมณี เช่น GIA, AIGS เป็นต้น เพื่อยืนยันวัตถุดิบจริงและคุณภาพ

7. ตัวอย่างและการใช้งานในตลาด

• ทับทิม (Ruby): นิยมใช้ในแหวนหมั้น จี้ หรือเครื่องประดับที่สื่อถึงความรักหรือพลัง

• ไพลิน (Sapphire): ไพลินสีน้ำเงินถูกใช้ในแหวนแทนเพชรแฟชั่น ส่วนไพลินสีอื่นเหมาะกับเครื่องประดับแบบแฟนซี

• สปีเนล: เนื่องจากสีสดและความแข็งดี จึงใช้แทนพลอยแพงในเครื่องประดับแบบหรู แต่ราคาย่อมเยากว่า Ruby หรือ Sapphire คุณภาพสูง

• อเล็กซานไดรต์: เป็นพลอยเปลี่ยนสีที่เหมาะสำหรับการสะสมหรือแหวนหรู เนื่องจากความหายากและความประณีต

8. ข้อควรระวังเมื่อเลือกซื้อพลอย

1. ขอใบรับรองอัญมณี — เพื่อยืนยันว่าเป็นพลอย อย่างธรรมชาติจริง

2. ตรวจสอบการปรับปรุงพลอย (treatment): พลอยบางชนิดอาจผ่านการเผาหรือเติมสารบางอย่างเพื่อเพิ่มสี

3. เลือกผู้ขายเชื่อถือได้: ร้านพลอยที่มีความน่าเชื่อถือจะให้ข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับแหล่งที่มาและการรับรอง

4. เข้าใจคุณสมบัติพลอย: เช่นอเล็กซานไดรต์มีการเปลี่ยนสีในแสงต่างประเภท ดังนั้นควรดูตัวอย่างในแสงทั้งหลาย

9. สรุป

• ชื่อไทยของพลอยแต่ละชนิด:

  • Ruby → พลอยทับทิม

  • Sapphire → พลอยไพลิน

  • Spinel → พลอยสปีเนล

  • Alexandrite → พลอยอเล็กซานไดรต์ หรือ “เจ้าสามสี”

• พลอย อย่างธรรมชาติแต่ละประเภทมีลักษณะเฉพาะทั้งในด้านสี ความแข็ง และคุณค่าทางตลาด

• เมื่อซื้อพลอย ควรให้ความสำคัญกับใบรับรอง และความชัดเจนว่าเป็นพลอยธรรมชาติหรือไม่

• พลอยเหล่านี้ไม่เพียงสวยงาม แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของคุณค่า ความหายาก และการสะสมระยะยาว